Het zal veel journalisten overkomen. Ergens tijdens de voorbereidingen voor een artikel een interessant citaat tegengekomen… maar waar stond het ook al weer? Sommigen printen alles uit, anderen slaan alles op in mapjes en er zijn vast ook nog journalisten die met een kaartenbak werken. Maar waarom is er nog geen internetprogramma om al die citaten te ordenen?
Die gedachte hadden journalisten Esther van Rijswijk en Petra ter Doest tweeëneenhalf jaar geleden ook. Een applicatie om een debat in kaart te brengen bleek niet te bestaan, dus zijn ze deze nu zelf aan het ontwikkelen:Mattermap.
Mattermap is een app waarmee je aan de hand van citaten die verwijzen naar webpagina’s de verschillende argumenten van een debat in de vorm van een aanklikbare infographic giet. Niet alleen ordent de gebruiker de verschillende kanten van het verhaal, hij kan die ordening vervolgens delen met zijn lezers. De app is nog in de testfase, maar er bestaat al wel een voorbeeld van een Mattermap, gemaakt door Instituut Clingendael.
‘Map this’
Het beste is om eigenlijk eerst even te zien hoe het werkt, stelt het duo voor, tijdens een gesprek in een Amsterdams koffietentje. Op haar laptop geeft Van Rijswijk een korte demonstratie. Ze klikt een willekeurig artikel aan op de website van de Volkskrant. “Stel nu dat ik dit citaat wil bewaren. Dan kopieer ik het en klik op ‘map this’. Dat citaat is nu inclusief link bewaard in het programma Mattermap.” Vervolgens zijn die citaten onder te verdelen in verschillende thema’s in een aanklikbare infographic. “En als ik de naam van de spreker invul, dan gaat Mattermap voor mij op zoek naar een portretfoto. Dat doet hij aan de hand van Twitter.” Als Van Rijswijk mijn naam invult, komt na een paar seconden inderdaad de zwart-wit foto in beeld die ik op Twitter als profielfoto gebruik.
Later geeft Esther van Rijswijk in haar kantoor voor de camera een korte demonstratie (zie onderstaande video).
Van Rijswijk en Ter Doest, nu allebei zzp’er, kennen elkaar uit de tijd dat ze collega’s waren bij Elsevier. Al enige tijd hadden ze het gevoel iets te willen doen tegen de “informatiechaos” en hadden ze behoefte “om het publieke debat in kaart te brengen”. Daar is Mattermap uit voortgekomen. Het idee om zelf redactie te voeren, hebben ze geleidelijk losgelaten. Nu moet Mattermap puur en alleen een applicatie worden, waarbij journalisten zelf bepalen hoe ze het gebruiken. Van Rijswijk: “We zijn expliciet geen redactie.”
Mattermap is zowel een tool voor journalisten om in het proces van het researchen verschillende meningen te ordenen, maar de kaart die het resultaat is van deze zoektocht kan vervolgens ook worden gepubliceerd. “Soms doe je zoveel research voor een stuk van duizend woorden, waarvan het zonde is dat je het niet gebruikt. Met een Mattermap kun je die informatie dan toch meegeven”, zegt Van Rijswijk. “Ook is het voor een lezer fijn om het overzicht te zien dat de journalist in zijn hoofd had.” Ter Doest vult aan: “De lezer wil misschien wel zelf tot een conclusie komen op basis van de naakte bronnen van de journalist.”
Dossier van links
Overigens is het de bedoeling dat met Mattermap een weergave gemaakt wordt van het daadwerkelijke publieke debat. “Mattermap brengt het debat in kaart zoals het gevoerd wordt. Dus ook de drogredenen en de populistische onzin”, zegt Ter Doest. Daarin verschilt Mattermap van de ArgumentenFabriek, dat de verschillende argumenten voor en tegen een bepaalde kwestie uiteenzet. “De ArgumentenFabriek analyseert zelf het debat en schrijft de tekst in haar woorden”, zegt Van Rijswijk, die als freelancer ook ‘argumentatieanalyses’ heeft gedaan voor de ArgumentenFabriek.
Collega’s zouden ook samen aan één Mattermap kunnen werken. De infographic is in feite een dossier van links dat kan worden gebruikt bij de overdracht. “We hopen ook dat veel mensen hun Mattermaps beschikbaar stellen om door anderen te worden bewerkt”, zegt Van Rijswijk. Ideeën over hoe het verder kan zijn er genoeg. “De volgende fase is dat je als lezer ook kunt duidelijk maken waar jij staat”, zegt Van Rijswijk. Dan zou je een citaat kunnen ‘liken’ of iets dergelijks. Maar ook zouden journalisten de tool kunnen gebruiken als portfolio, met daarin links naar hun beste stukken.
Testfase
Ter Doest en Van Rijswijk financieren hun project met een subsidie (€130.000) van het Stimuleringsfonds voor de Pers. Voorwaarde is dat ze eenzelfde bedrag aan werkuren er zelf ook insteken. Voor de ontwikkeling van het programma hebben ze ontwikkelaar Ooip ingeschakeld. Ook hebben ze een aantal journalisten gevraagd om de app de komende tijd te testen. “En we zoeken nog meer journalisten. Trouwens, wil jij misschien ook meedoen?”
Journalisten kunnen zich aanmelden voor de testfase van Mattermap, die in november begint. “Bètatesters kunnen hun creaties dan ook al gebruiken op hun website”, zegt Ter Doest. “Het project loopt tot mei 2013, maar misschien lukt het om de app al eerder voor iedereen beschikbaar te stellen.”
Kunnen alle journalisten gebruik maken van de app? “De ambitie is om in ieder geval een basisversie gratis te houden”, zegt Van Rijswijk. Wel denken ze al na over de mogelijkheid om Mattermaps aan te bieden waarbij de vormgeving – tegen betaling – wordt aangepast aan de huisstijl van een medium. Van Rijswijk: “Maar vooralsnog zijn we gewoon een stichting zonder businessmodel.”
Gepubliceerd op 5 oktober 2012 op De Nieuwe Reporter en Persinnovatie.nl
Peter Teffer 