Voormalig Greenpeace-activist en PvdA-leider Diederik Samsom heeft sinds hij bij de Europese Commissie werkt vooral gesprekken gevoerd met bedrijfslobbyisten. 35 van de 56 bijeenkomsten die hij heeft laten registreren (meer dan 60 procent), waren met ‘corporate’ lobbyisten. Het aandeel gesprekken met ngo’s lag op 16 procent (9 van de 56 bijeenkomsten).
Die cijfers komen van de website Integrity Watch van Transparency International EU. Die site werd deze week opnieuw gelanceerd naar aanleiding van de eerste honderd dagen van de nieuwe Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Integrity Watch ordent de gegevens over lobbyontmoetingen die de Europese Commissie zelf heeft geregistreerd en maakt ze gemakkelijker doorzoekbaar. TI publiceerde daar maandag een eigen analyse over, waarin het erop wees dat het aandeel ontmoetingen met ngo’s was gestegen. Het totale aantal lobbybijeenkomsten tijdens de eerste honderd dagen was vergelijkbaar met de eerste honderd dagen onder voorzitter Jean-Claude Juncker (1.400 à 1.500). Het aandeel van gesprekken met ngo’s was gestegen van 18 procent naar 27 procent.
Opvallend is dan ook dat Samsom, iemand met wortels in de ngo-wereld, beduidend minder vaak met maatschappelijke organisaties heeft afgesproken. Uit de gegevens blijkt dat Samsom wel al meerdere keren ontmoetingen heeft gehad met Shell, Heathrow Airport Holdings Ltd en de Royal Schiphol Group. Volgens de Integrity Watch website al drie keer, maar twee van die afspraken met elk van de bedrijven zouden hebben plaatsgevonden op dezelfde dag. Dat duidt erop dat mogelijk dezelfde bijeenkomst dubbel is geregistreerd. Ook zijn toespraken bij bedrijfslobby’s geregistreerd als lobbygesprekken. Die nuance verandert echter weinig aan het algemene trendbeeld, namelijk dat bedrijfslobbyisten veel vaker bij Samsom over de vloer zijn geweest, dan milieuorganisaties en andere ngo’s. Zijn voormalige werkgever Greenpeace is overigens nog niet bij hem langs geweest (wel bij zijn baas Frans Timmermans en andere kabinetsleden).
Samsom is de rechterhand van Frans Timmermans, die de belangrijke portfolio ‘Green Deal’ beheert. De twee PvdA’ers zijn dus invloedrijk op het gebied van hoe Europa richting een klimaatneutraal 2050 gaat – en dus een interessant tweetal om te lobbyen. Met ruim vijftig lobbyafspraken in de eerste honderd dagen is Samsom trouwens een van de hoogste Commissieambtenaren die het vaakst lobbyisten ontvangt. Alleen Anthony Whelan, lid van het kabinet van voorzitter Ursula von der Leyen, ontmoette meer lobbyisten.
Maar ook Timmermans staat hoog, op plek 4, met 32 bijeenkomsten. Daarvan waren er 24, oftewel driekwart, met bedrijfslobbyisten. Timmermans sprak al met de Europese boerenlobbygroep Copa-Cogeca, Apple, Ikea, Coca-Cola, Volkswagen, Shell, Google en KLM. Die laatste had de eer om al op 3 december, als eerste bedrijf, met Timmermans aan tafel te zitten. Bij Samsom was LTO Nederland de eerste, op 4 december.
Hoe bedrijfslobbyisten toegang krijgen tot de Europese Commissie, en welke gevolgen hun oververtegenwoordiging heeft, beschrijf ik in mijn nieuwe boek Het lijkt Washington wel: Hoe lobbyisten Brussel in hun greep hebben. Het verschijnt morgen, 12 maart, maar is alvast online bestellen.
Peter Teffer 