Het Europees Parlement heeft vandaag in een resolutie zijn zorgen geuit over de overstap van een hoge EU-ambtenaar naar de lobbywereld. Adam Farkas is tot 31 januari hoofd van de Europese Bankenautoriteit (EBA). De dag daarna begint hij een nieuwe baan bij AFME, een lobbyclub die de belangen vertegenwoordigt van de financiële sector. Het is het meest recente voorbeeld van de zogeheten ‘draaideur’ tussen de Europese politiek/ambtenarij en het bedrijfsleven. Over dergelijke draaideurkwesties met leden en werknemers van het Europees Parlement zei de resolutie overigens niets. De resolutie werd met handopsteken aangenomen.
Het Parlement zei in de resolutie (die juridisch niet bindend is, maar wel een belangrijk politiek signaal afgeeft) dat ‘belangenconflicten na uitdiensttreding bij de overheid en
draaideurconstructies een steeds terugkerende bron van zorg zijn’ en dat ‘dergelijke draaideurconstructies lobbygroepen de kans geven om regulators te belonen voor hun optreden in het verleden, wat nadelige stimuleringsmaatregelen in de hand werkt’.
[Het Europees Parlement] maakt zich zorgen over het belangenconflict dat is ontstaan als gevolg van de aanstelling van de uitvoerend directeur van de EBA als hoofd van de AFME met ingang van 1 februari 2020; merkt op dat deze overstap zonder afkoelingsperiode na zijn uitdiensttreding bij de overheid een risico vormt, en zowel de reputatie en de onafhankelijkheid van de EBA in gevaar brengt als die van alle EU-instellingen en het
Europese project als geheel;[Het Europees Parlement] herinnert eraan dat, indien belangenconflicten niet worden aangepakt, niet alleen de handhaving van strenge ethische normen in de Europese administratie in gevaar wordt gebracht, maar ook het recht op behoorlijk bestuur wordt bedreigd, waardoor het voor de goede werking van de interne markt vereiste gelijke speelveld in het gedrang komt;
[Het Europees Parlement] heeft twijfels bij het besluit van de raad van toezicht en de raad van bestuur van de EBA om de heer Farkas toe te staan een functie als hoofd van de AFME op te nemen; verzoekt hen dit besluit te herzien;
Donderdagochtend werd deze kwestie besproken tijdens de plenaire sessie van het Europees Parlement in Straatsburg. Op videobeelden was overigens te zien dat dit debat door zeer weinig leden werd bijgewoond. Opvallend was dat er kritiek op de nieuwe baan van Farkas kwam van alle sprekers, van links tot rechts. De centrumrechtse Duitse Europarlementariër Markus Ferber zei dat de draaideur ‘het vertrouwen van burgers in de instellingen ondermijnt’. PvdA-lid Paul Tang hekelde het ‘intieme liefdesverhaal’ tussen de EBA en AFME.
De Duitse Europarlementariër Sven Giegold (Groenen) noemde de huidige regels omtrent de draaideur ‘een slechte grap’. Hij wees er echter op dat het Europees Parlement ook naar zichzelf moet kijken. Immers gebeurt het ook dat Europarlementariërs, of hun assistenten, overstappen naar een lobbyorganisatie die belangen behartigt voor een sector waar ze eerst regels voor maakten. ‘We moeten zelf ook regels stellen,’ zei Giegold. ‘Er was niet echt een enthousiast ontvangst van mijn voorstellen hierover.’
Uiteindelijk zei het Parlement in de resolutie ‘dat belangenconflicten na uitdiensttreding bij de overheid en draaideurconstructies een probleem vormen waar alle instellingen, organen en instanties in de EU en in de lidstaten mee kampen; onderstreept dan ook de behoefte aan een uniform wettelijk kader om deze kwesties doeltreffend aan te pakken’.
Meer over de draaideur tussen politiek en bedrijfsleven in mijn nieuwe boek Het lijkt Washington wel. Hoe lobbyisten Brussel in hun greep hebben. Het verschijnt op 12 maart 2020 en is nu al te bestellen!
Peter Teffer 