De gesprekken voor een verplicht EU-lobbyregister zijn vandaag in Brussel na ruim een jaar weer gestart. Het is de eerste ontwikkeling in dit dossier sinds het verschijnen van mijn boek Het lijkt Washington wel: Hoe lobbyisten Brussel in hun greep hebben.
Er bestaat al een lobbyregister, maar deelname daaraan is strikt genomen niet verplicht. Wel stellen de Europese Commissie en het Europees Parlement de eis dat lobbykantoren geregistreerd zijn als ze bijvoorbeeld een ontmoeting willen hebben met een Eurocommissaris, of een toegangspas voor het Parlement willen hebben. Voor gesprekken met diplomaten van nationale regeringen van lidstaten is een vermelding in het register echter niet verplicht.
In hoofdstuk dertien van Het lijkt Washington wel: Hoe lobbyisten Brussel in hun greep hebben vertel ik hoe moeizaam de gesprekken voor het zogeheten verplichte ‘transparantieregister’ al jaren verlopen. De Commissie kwam al in 2016 met een voorstel dat diende als startpunt voor onderhandelingen met het Parlement en de Raad (de EU-instelling waar de diplomaten elkaar ontmoeten). Sindsdien waren er enkele onderhandelingsrondes, waarvan de laatste voor de verkiezingen voor het Europees Parlement in mei 2019. Daarna bleef het stil.
Vlak voor mijn boek naar de drukker ging, beloofden vertegenwoordigers van de drie EU-instellingen nog dat ze snel weer om de tafel zouden gaan zitten. Vera Jourova zou onder Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, wier termijn op 1 december 2019 begon, namens de Europese Commissie de onderhandelingsportfolio krijgen. Enkele weken voor 1 december zei Jourova nog dat ze direct na haar aantreden weer zou gaan onderhandelen. Een woordvoerder vertelde me begin december dat ze weliswaar met haar gesprekspartner uit de Raad had gebeld, maar dat er nog geen afspraak werd gemaakt. Vervolgens werd het weer stil.
Vandaag, 16 juni 2020, is het dan zover en zijn de gesprekken opnieuw opgestart. Op de bijeenkomst zouden echter alleen maar oude standpunten zijn herhaald. De ontmoeting schijnt minder dan twee uur te hebben geduurd.
Toch was puur het feit dat er weer gepraat werd, kennelijk een reden om een gezamenlijk persbericht (Europees Parlement, Europese Commissie) uit te laten gaan. Maar de inhoud van het persbericht bevat wel erg weinig nieuws. Iedereen belooft zijn best te doen, dat is het wel.
Now in the 9th legislative term, the new European Parliament, the new European Commission and the Council Presidency have each appointed their negotiators. They have all committed to do their best to conclude negotiations with an improved system for transparency of interactions with interest representatives through a mandatory Transparency Register.
Dat klinkt bekend. Het is dan ook nog geen reden om een nieuwe editie van mijn boek te gaan schrijven. Toch, hoe traag ook, er is in elk geval weer wat beweging op dit front.
Peter Teffer 