Binnen de Europese Unie is na langdurige onderhandelingen een compromis tot stand gekomen over de rechten van burgers in telecommunicatie.
Rotterdam, 6 nov. De positie van de Europese internetgebruiker is deze week verbeterd, maar op hoeveel bescherming van de Europese Unie de webburger precies kan rekenen, is nog onduidelijk. Ook zijn de rechten van consumenten van telecomdiensten over het algemeen versterkt.
In de nacht van woensdag op donderdag bereikten 27 afgevaardigde Europarlementariërs en de Raad van Ministers – die de 27 lidstaten vertegenwoordigt – na vijf uur overleggen een akkoord over nieuwe telecomregels. Over de meeste maatregelen was iedereen het al lang eens, zoals het recht om binnen een dag van telefoonaanbieder te veranderen en het recht geïnformeerd te worden als een bedrijf onzorgvuldig met persoonlijke gegevens is omgegaan.
Het zogeheten telecompakket had echter flinke vertraging opgelopen, toen het Europees Parlement zich afgelopen mei opwierp als beschermheer van de internetburger. Het stond erop dat in het pakket van maatregelen werd opgenomen dat een internetverbinding niet zomaar als straf mag worden verbroken. Die eis volgde op de rumoer die was ontstaan rond een Frans wetsvoorstel om mensen die illegaal films of muziek downloaden van het net af te snijden. „Als een heel gezin wordt afgesloten, omdat een zoon of dochter een film illegaal downloadt, waar zijn we dan mee bezig”, vroeg Ivo Belet, Belgisch Europarlementariër, lid van de christen-democratische fractie, zich af.
Het Europees Parlement had van de lidstaten willen blijven eisen dat verbinding afsnijden alleen wordt toegestaan na een rechterlijke uitspraak, maar dat bleek vorige maand buiten de bevoegdheid van de EU te liggen. Daarom is het parlement akkoord gegaan met een compromis. Internetgebruikers krijgen recht op „een eerlijke en onpartijdige procedure vooraf”. Te vaag, vinden critici. Het beste wat we eruit konden halen, zeggen de Europarlementariërs. Want wel nieuw is dat een verdachte downloader onschuldig is tot het tegendeel wordt bewezen, recht heeft om zich te verdedigen, en dat afsnijden alleen kan met respect voor privacy.
Het compromis is zo verwoord dat iedereen zijn gelijk kan claimen. Eurocommissaris Viviane Reding (Telecom): „De bepaling over internetvrijheid is wereldwijd ongekend en een sterk signaal dat de EU fundamentele rechten zeer serieus neemt.”
Christan Engström, Europarlementariër van de Zweedse Piratenpartij: „Het is een veel grotere stap in de juiste richting dan ik had durven hopen.”
Åsa Torstensson, minister van Communicatie van Zweden, dat dit half jaar voorzitter is van de Europese Raad: „Het akkoord versterkt de concurrentie en vergroot de bescherming van consumenten in Europa.”
De bepaling over internetrechten is dermate vaag dat hij op verschillende manieren kan worden geïnterpreteerd, zegt La Quadrature du Net, een Franse lobbygroep die zegt op te komen voor internetburgerrechten. Woordvoerder Jérémie Zimmerman ziet in de ambiguïteit de mogelijkheid in het uiterste geval een zaak aanhangig te maken bij het Europese Hof van Justitie. Dan moet dat uitmaken wat een „eerlijke en onpartijdige procedure” inhoudt.
Tegelijk biedt de richtlijn waarvan het compromis deel uitmaakt nauwelijks materiaal voor tegenstanders van de meest omstreden antipiraterijwet in Europa, de Hadopi-wet van Frankrijk. Hadopi is de naam van het agentschap dat internetgebruikers gaat opsporen die illegaal materiaal downloaden. De webpiraten krijgen twee keer een waarschuwing, bij de derde keer kan een rechter besluiten dat de internetverbinding wordt afgesloten. De vereiste die het Europarlement graag EU-breed had gezien – rechterlijke toetsing vooraf – is in Frankrijk al door het eigen Constitutionele Hof afgedwongen. De Britse minister van Economische Zaken Peter Mandelson, die vorige maand aankondigde in zijn land een three strikes and you’re out-wet te willen invoeren, zou vandaag met Eurocommissaris Reding spreken.
Het Europees Parlement stemt nog in de week van 23 september over het pakket, waarna de Raad van Ministers er nog over moeten stemmen. Aangezien de onderhandelende partijen donderdagochtend om 0.45 uur unaniem tot een overeenkomst kwamen, is het onwaarschijnlijk dat het pakket nog sneuvelt. Rond mei 2011 moeten de lidstaten hun wetgeving hebben aangepast.
Telecomregels
- Recht binnen een dag van telefoonaanbieder te veranderen met nummerbehoud
- Recht geïnformeerd te worden als een bedrijf onzorgvuldig met persoonlijke gegevens is omgegaan
- Recht voor internetters op een „eerlijke en onpartijdige procedure” voordat internetverbinding wordt afgesneden
- Oprichting van een nieuw Europees orgaan, BEREC, dat „eerlijke concurrentie en meer samenhang in telecomregels” bevordert
- Overbrugging van de ‘digitale kloof’: het aantal breedbandverbindingen in de EU moet omhoog
Gepubliceerd op 6 november 2009 in NRC Handelsblad.
Peter Teffer 