Categorie: Downloaden

Debat EU-regels illegale download

Door onze redacteuren Marc Hijink en Peter Teffer

Europa wil internetpiraterij strenger aanpakken. Frankrijk en Duitsland willen illegale downloaders afsluiten van het internet. Kan dat hier straks ook?

Rotterdam, 2 nov. Even naar Mininova of The Pirate Bay surfen om een gekopieerde film of een cd te downloaden kan elke Nederlandse internetter nu nog doen zonder erover na te denken. Wie komt er achter en – belangrijker – wie doet er wat aan als je met je snelle verbinding half Hollywood naar de harde schijf kopieert?

Straks mag het niet meer, maakte het kabinet vrijdag bekend: downloaden van gekopieerde films en muziek wordt verboden, net als in de rest van Europa.

De muziek- en filmindustrie geven online ruilnetwerken de schuld van het inzakken van hun omzet: eerst Napster, toen Kazaa en nu torrentsites, waar veel links naar illegale kopieën te vinden zijn. Via een intensieve lobby probeert de branche de Europese autoriteiten strengere regels op te laten leggen tegen het delen van bestanden via internet.

In Brussel buigen Europarlementariërs zich deze week over nieuwe telecomregels. Onderdeel daarvan is de strengere aanpak van internetpiraterij. Frankrijk heeft al een wet ingevoerd: wie drie keer wordt betrapt op downloaden van illegale software, films of muziek, loopt de kans van internet te worden afgesloten. Ook in Groot-Brittannië geldt straks: three strikes and you’re out.

Als de nieuwe regels worden goedgekeurd, wordt het voor de amusementindustrie eenvoudiger om internetgebruikers af te sluiten als ze inbreuk maken op het auteursrecht. Dit tot grote ontzetting van de burgerrechtenorganisaties. Ot van Daalen, directeur van Bits of Freedom: „Dit is een disproportionele maatregel. Het auteursrecht is, met alle respect, maar één recht. Terwijl internet het fundament is van de informatiemaatschappij. Afsluiten of filteren van inhoud op het web is een vorm van censuur, net als de censuur in China of Iran.”

Het Europees Parlement maakt bezwaar tegen een passage in de nieuwe telecomregels dat iemands internetverbinding kan worden afgesloten zonder tussenkomst van een rechter. Dat is ondenkbaar, vindt Tweede Kamerlid Arda Gerkens (SP). „Er moet altijd een justitiële toets zijn voordat je een website of een gebruiker blokkeert. Anders geldt dadelijk het recht van diegene die het hardste schreeuwt.”

Hoe groot is de kans dat Nederlandse internetters straks van het web worden gehaald? Internetters na drie overtredingen offline halen „is voor Nederland niet acceptabel”, schreef staatssecretars Heemskerk (Economische Zaken, PvdA) in juni nog aan de Tweede Kamer.

Downloaden van films en muziek is in Nederland, in tegenstelling tot de meeste andere landen, nu nog niet verboden, omdat er nog een wet op de thuiskopie is. Een download wordt op dit moment beschouwd als een kopie voor eigen gebruik. Daarvoor betaalt de consument bij de aanschaf van blanco cd’s en dvd’s. Maar de thuiskopieregeling loopt op zijn einde: zodra er voldoende legale alternatieven zijn om muziek en films online te kopen, zal het kabinet downloaden strafbaar maken, maakte minister van Justitie Hirsch Ballin vorige week bekend. Uploaden, oftewel het delen van bestanden met anderen, is al wel verboden.

Stichting Brein, de organisatie die internetpiraterij bestrijdt, is succesvol in het uit de lucht halen van torrentsites, de meest populaire manier van downloaden. Er liepen dit jaar juridische procedures tegen Mininova uit Nederland en The Pirate Bay uit Zweden. Op een torrentsite delen internetgebruikers links naar mediabestanden en de websites verdienen veel geld met advertenties. Mininova wordt gerund door vijf Utrechtse studenten die geld verdienen aan de 45 miljoen maandelijkse bezoekers. Beide websites moeten op last van een forse dwangsom links naar illegale kopieën verwijderen.

Tim Kuik, directeur van Stichting Brein, zei eerder al dat hij grote websites wil aanpakken, maar niet van plan is individuele internetters aan te klagen. Kuik is ook geen voorstander van complete afsluiting als straf, zoals in Frankrijk. „Je zou ze ook een beetje kunnen afknijpen, zodat ze in ieder geval niet meer de bandbreedte hebben om bestanden te delen.”

Iemand werkelijk van internet afsluiten is praktisch onuitvoerbaar, zegt SP-kamerlid Gerkens: „Het is onmogelijk om op IP-adres te gaan controleren. Vaak zitten achter één IP-adres meerdere computers, bijvoorbeeld in een bedrijf of studentenhuis. Moet je dan alle gebruikers gaan blokkeren?”

Downloaden verbieden of internetters afsluiten heeft geen zin, zegt Ot van Daalen van Bits of Freedom: „Het verleden bewijst dat strengere maatregelen tegen filesharing niet geholpen hebben. Er komen nieuwe methoden bij. Je kunt de controle van je internetactiviteiten eenvoudig omzeilen.”

Grote internetaanbieders als KPN, Ziggo en UPC bezweren dat ze internetgebruikers niet in de gaten houden of hun capaciteit ‘afknijpen’. Ze geven alleen informatie door, zonder te letten op de inhoud. En ze staan zeker niet te springen om meer controletaken. „We gaan geen eigen rechter spelen”, zegt kabelmaatschappij Ziggo. Wel houden providers zich aan de regeling die ze verplicht websites die haat zaaien of kinderporno verspreiden in overleg met justitie uit de lucht te halen.

In Frankrijk en Groot-Brittannië hebben internetaanbieders gewaarschuwd dat internettoegang een stuk duurder wordt als zij moeten gaan bijhouden wie zich met illegaal downloaden bezighoudt.

Volgens de amusementsindustrie vormen illegale downloads een ernstige belemmering voor het legaal aanbieden van films en muziek via internet. Tegen gratis aanbod valt niet te concurreren, stelt de NVPI, die de Nederlandse branche vertegenwoordigt.

Maar uit onafhankelijke onderzoeken, zoals het TNO-rapport Ups & Downs, blijkt dat de amusementsindustrie het de afgelopen jaren nog niet eens zo slecht heeft gedaan. De onderzoekers stellen dat de industrie zich probeert vast te klampen aan verouderde verdienmodellen, uit de tijd dat liedjes alleen per album en niet per stuk verkocht werden. Een goede betaalde dienst, bewijst de iTunes-winkel van Apple, kan wel degelijk een aantrekkelijk alternatief zijn voor schimmige websites met slechte kopieën.

Naar verwachting valt het definitieve besluit over de nieuwe Europese telecomregels rond de jaarwisseling. De platenmaatschappijen en filmproducenten voeren de druk in Brussel op. Ze kunnen nu een belangrijke doorbraak forceren in de bestrijding van internetpiraterij. En ze hopen dat strengere regels elders net zo zullen uitpakken als in Zweden: daar is sinds het verscherpen van de regels tegen illegaal bestanden uitwisselen de omzet van cd’s vanaf begin dit jaar weer gestegen.

Amendement 138

Het Europees Parlement en de 27 lidstaten steggelen nog over één onderdeel van de nieuwe Europese telecomregels: Amendement 138. Met de paar honderd woorden die het amendement telt, wilde het Europees Parlement de burger verzekeren dat zijn internetverbinding niet kan worden afgesloten zonder een rechterlijke toetsing vooraf. De lidstaten zijn tegen zo’n expliciete eis voor een juridische uitspraak.

De ophef rond de nieuwe Franse anti-downloadwet spoorden het Europees Parlement, dat zich graag ziet als beschermer van de rechten van consumenten, aan om amendement 138 aan het telecompakket toe te voegen. De Europese Raad ging daar echter niet mee akkoord en stelde een compromis voor. Redelijk onverwachts hield het parlement voet bij stuk: het koos voor het eigen amendement en blokkeerde daarmee het hele telecompakket.

Inmiddels is de tekst van het amendement afgezwakt. Gerechtelijke toetsing vooraf lijkt juridisch niet haalbaar: het Europees Parlement kan dat niet eisen van de individuele lidstaten. Het Parlement lijkt nu alsnog akkoord te gaan met een compromis, om het telecompakket te redden.

Frankrijk, Groot-Brittannië en Zweden lopen in EU voorop met aanpak van illegaal downloaden

Drie EU-landen lopen voorop in het vervolgen van mensen die films en muziek downloaden zonder daarvoor te betalen.

De meest beruchte anti-piraterijwet is vorige maand in Frankrijk ingevoerd. Daar krijgt een nieuw op te richten agentschap, Hadopi, de opdracht om internetgebruikers op te sporen die illegaal downloaden. Overtreders krijgen twee keer een waarschuwing: de eerste keer per e-mail, de tweede keer per aangetekende brief. Als ze voor de derde keer worden betrapt, kan hun internetverbinding voor maximaal een jaar worden afgesloten. Tegelijk kunnen internetpiraten een boete krijgen van 1.500 euro, of in geval van recidive het dubbele. Hadopi mag de waarschuwingen sturen, maar alleen een rechter kan boetes opleggen en de downloader afsnijden van internet. Die voorwaarde is in de tweede versie van de wet gekomen, nadat de eerste versie door het Franse constitutionele hof werd verworpen. Begin volgend jaar kunnen de eerste waarschuwingen worden verstuurd. Volgens de krant La Tribune verwacht Parijs 50.000 gevallen per jaar.

Vorige week volgde het Verenigd Koninkrijk. De Britse minister van Economische Zaken Peter Mandelson kondigde voor 2011 een vergelijkbare wet aan, die tevens het principe three strikes and your out volgt: eerst twee waarschuwingen, daarna wordt je internetverbinding verbroken. Mandelson zei dat bestraffen „slechts een deel van de oplossing blijft”. De muziek- en filmindustrie zal tegelijk goedkopere en betere manieren moeten bedenken om legale downloads aan te bieden.

In april voerde Zweden een anti-piraterijwet in die auteursrechthebbenden het recht geeft om de persoonsgegevens van webpiraten te weten te komen. In Zweden ligt het initiatief voor vervolging dus niet bij een overheidsinstantie, maar bij artiesten of hun vertegenwoordigers. Het Zweedse Hooggerechtshof gaf vorige week vijf uitgeverijen van luisterboeken gelijk in een zaak tegen internetprovider ePhone. Een van de klanten van ePhone had zonder toestemming 27 luisterboeken op zijn server geplaatst. De provider moet de uitgever nu de gegevens van de klant geven.