Met comics gaat het nog goed maar ook die markt digitaliseert. Uitgevers zien mogelijkheden voor Apple’s nieuwe iPad.
Rotterdam, 23 febr. Apple’s iPad heeft niet alleen de interesse gewekt van gadgetgekken en uitgevers van boeken en kranten. Ook lezers en uitgevers van strips zien in het apparaat een mogelijke doorbraak naar de digitale wereld.
Vooral in de Verenigde Staten verschuift de verkoop van comics (die term onderscheidt ze van Europese strips) van speciaalzaken naar webwinkels. De avonturen van superhelden als Spider-Man en Transformers verschijnen sinds kort op draagbare apparaten als iPhone en PSP. Meteen na de iPad-presentatie kondigden enkele uitgevers aan dat van hun iPhone-applicaties waarmee gebruikers comics kunnen lezen, ook iPad-versies zullen verschijnen. 2010 zou wel eens het jaar kunnen worden van de doorbraak van digitale comics.
Marvel, de grootste uitgever van comics, bekend van Spider-Man en X-Men, wil het voortouw te nemen en heeft al 7.000 afleveringen gedigitaliseerd. „Je hebt geen glazen bol nodig om te zien dat de jeugd steeds vaker vanaf een scherm leest in plaats van vanaf papier”, vertelt directeur John Dokes via de telefoon. „We willen geen generatie potentiële Marvel-lezers missen.”
De verkoop in de VS was vorig jaar nog even hoog als in 2008, zegt Milton Griepp, analist popcultuurindustrie. Maar de trend is neergaand. „Als je als uitgeverij wilt overleven, moet je leveren op de manier die de lezers willen.”
De behoefte aan digitale versies van superhelden blijkt ook uit de piraterij waar stripboekenwinkels in de VS zeggen onder te lijden. Volgens Griepp zijn de nieuwste comics, die wekelijks op woensdag verschijnen, diezelfde dag al door iemand gescand en op filesharing-sites te vinden. Volgens Dokes van Marvel moet je als uitgever een legaal alternatief voor filesharing hebben. „De ware fan is bereid om voor het product te betalen, zolang het voor een redelijke prijs is en gebruiksvriendelijk.” Uitgeverij IDW verkocht vorig jaar honderdduizenden afleveringen van vooral Transformers via de iPhone. Het belangrijke DC Comics (Superman en Batman) voelt volgens Griepp nog geen behoefte aan digitalisering van hun comics.
De generatie lezers die is opgegroeid met wekelijks nieuwe boekjes halen bij een stripspeciaalzaak, lijkt vooralsnog niet enthousiast over de digitale comics. Velen zijn ook verzamelaars, een aspect dat met digitalisering verdwijnt. Peter de Bruin (41, leest comics sinds zijn 13de): „Het heeft zijn charme om op stripbeurzen op zoek te gaan naar dat ene deeltje, dat je verzameling compleet maakt.” Olav Beemer (35, lezer sinds zijn 10de) ziet een weinig romantische toekomst voor de stripbeurs. „Heb je dan alleen nog stands met rijen USB-sticks?”
Aan één bezwaar van de iPhone en PSP met hun kleine schermpjes komt de iPad wel tegemoet. Tekenaars gebruiken vaak hele pagina’s om een verhaal te vertellen en laten helden van het ene naar het andere strookje springen. Daar blijft op de mobiele apparaten niets van over. Het scherm van de iPad is 24 bij 19 centimeter, bijna net zo groot als de papieren comic.
Gepubliceerd op 23 februari 2010 in NRC Handelsblad. Dit is een ingekorte maar geactualiseerde versie van het verhaal dat eerder in nrc.next stond.
Peter Teffer 