„Meestal sta ik gewoon in de menigte, wat prima is. Maar als ik tekst heb, is het helemaal geweldig”, vertelt Jeff Johnson. De 30-jarige Amerikaan vraagt sinds 2006 aan tekenaars of hij ‘te gast mag zijn’ in hun strips. Met succes: Johnson heeft al 33 optredens op zijn naam staan. Anderhalve week geleden verscheen hij in de serie Wolverine and the X-Men.
Tag: strips
De onderliggende ideologie van Spider-Man en Batman
Spider-Man, Superman, Iron Man en Batman: ze lijken puur vermaak, maar onderzoeker Dan Hassler-Forest ziet een oerconservatieve onderlaag in die superheldenfilms.
Amsterdam, 21 maart. Superheldenfilms die tijdens het presidentschap van George W. Bush verschenen, ondersteunden impliciet zijn beleid. Dat concludeert onderzoeker en docent Engelse taal en cultuur Dan Hassler-Forest in zijn proefschrift Superheroes and the Bush Doctrine: Narrative and Politics in Post 9/11 Discourse. Hassler-Forest promoveert donderdag aan de Universiteit van Amsterdam.
Spider-Man, Superman, Iron Man, alle films over superhelden zijn eigenlijk hartstikke conservatief. Die films lijken misschien ordinair vermaak, maar ze bevatten een veel diepere ideologische lading.
Doorgaan met lezen “De onderliggende ideologie van Spider-Man en Batman”
’n Vogel? Vliegtuig? Nee, Captain Israel!
De strijd van Batman, Superman en Captain America tegen het kwaad was de Amerikaanse pro-Israël-organisatie Stand With Us te algemeen. Ze hebben nu een stripheld die voor Israël strijdt.
Er is een nieuwe superheld in Amerika opgestaan, die de tegenstanders van Israël een lesje wil leren: Captain Israel.
Doorgaan met lezen “’n Vogel? Vliegtuig? Nee, Captain Israel!”
Superhelden in het Nederlands nu gebundeld
Uitgeverij Nona Arte vertaalt comics voor de Nederlandse markt
In de bioscoop zijn superhelden in het afgelopen decennium een garantie voor succes gebleken. Sinds in 2000 de film X-Men verscheen, zijn er gemiddeld twee films per jaar uitgekomen die gebaseerd waren op strips van uitgeverij Marvel. De film Iron Man 2 leverde vorig jaar wereldwijd 621 miljoen dollar (474 miljoen euro) op en was in de Verenigde Staten de op twee na meest succesvolle film van het jaar. Voor dit jaar staan drie Marvel-films gepland: Thor, Captain America en X-Men: First Class.
De oorspronkelijke comics hebben het echter moeilijker. De verkoopcijfers zijn vorig jaar in de VS met ruim 5 procent teruggelopen.
Ook in Nederland heeft de superheldenstrip het moeilijk. In 2009 stopte de Nederlandse uitgeverij Z-Press met het vertalen van de maandelijkse series X-Men en Spider-Man. De verkoopcijfers bleven tegenvallen. Daarmee kwam een einde aan een reeks van dertig jaar onafgebroken vertalingen (de meeste uitgegeven door Z-Press’ voorganger Juniorpress).
Toch is er onlangs een nieuwe uitgeverij opgestaan die het aandurft om Marvel-strips te vertalen voor de Nederlandstalige markt. Nona Arte doet het anders dan haar voorgangers Z-Press en Juniorpress en publiceert in plaats van maandelijkse series met vervolgverhalen alleen gebundelde boeken, met min of meer op zichzelf staande verhalen. Nona Arte volgt daarmee enkele andere uitgeverijen van vertaalde strips, waaronder De Vliegende Hollander (Hellboy, Sin City en V for Vendetta) en Silvester Strips (Bone, Walking Dead).
Eind vorig jaar zijn er drie Marvel-bundels verschenen bij Nona Arte, dat werd opgericht door een oud-werknemer van de Italiaanse stripuitgeverij Panini (in Nederland vooral bekend van de plakplaatjes). Nona Arte geeft ook strips uit in Italië en Duitsland. De Nederlandse vertalingen worden gedaan door Peter de Bruin en Olav Beemer, die eerder al voor Juniorpress/Z-Press vertaalden.
Recensies:
Spider-Man: Kravens laatste jacht
Gepubliceerd op 7 januari 2011 in nrc.next
Recensie Stripkrant
Volgens de twee jaar oude Beroepsvereniging van Nederlandse Stripmakers (BNS) weten we te weinig van de Nederlandse strip. Daarom heeft de BNS deze maand een gratis Stripkrant uitgegeven. De veertig pagina’s tellende krant op tabloidformaat bevat strips van beroemde tekenaars als Hanco Kolk en Peter de Wit en minder bekende als Erwin Suvaal en Ronald van der Heide.
Een van de beste strips is van Henk Stolker, die in 46 plaatjes het verloop vertelt van een verhouding met een getrouwde vrouw. Dat hij met zijn tekeningetjes zonder woorden te gebruiken complexe emoties weet weer te geven, is wat de strip als kunstvorm zo bijzonder maakt.
Hoewel het voorwoord het bestaan van de „waaier aan genres” in de stripwereld benoemt, komt de krant slechts tegemoet aan de liefhebber van het toegankelijke humoristische beeldverhaal, van maximaal een pagina. Michiel van de Pol levert gelukkig nog enige absurditeit met ‘De Gevoelige Mannenclub’. Drie gevoelige mannen brengen een naakte vrouw van slag door in plaats van haar te bespringen haar een gevoelig kusje op de wang te geven. „Maar… dat leek verdomme wel liefde!”
Peter Teffer
Uitgever BNS, gratis ***
Gepubliceerd op 20 september 2010 in nrc.next
Comics volgen lezers naar het web
Met comics gaat het nog goed maar ook die markt digitaliseert. Uitgevers zien mogelijkheden voor Apple’s nieuwe iPad.
Rotterdam, 23 febr. Apple’s iPad heeft niet alleen de interesse gewekt van gadgetgekken en uitgevers van boeken en kranten. Ook lezers en uitgevers van strips zien in het apparaat een mogelijke doorbraak naar de digitale wereld.
Vooral in de Verenigde Staten verschuift de verkoop van comics (die term onderscheidt ze van Europese strips) van speciaalzaken naar webwinkels. De avonturen van superhelden als Spider-Man en Transformers verschijnen sinds kort op draagbare apparaten als iPhone en PSP. Meteen na de iPad-presentatie kondigden enkele uitgevers aan dat van hun iPhone-applicaties waarmee gebruikers comics kunnen lezen, ook iPad-versies zullen verschijnen. 2010 zou wel eens het jaar kunnen worden van de doorbraak van digitale comics.
Spider-Man redt de wereld nu digitaal
Internetwinkels nemen steeds meer de rol van de sigarenboer over, bij verkoop comics
Door Peter Teffer
Steeds meer Amerikaanse strips worden gedigitaliseerd. Maar verzamelaars blijven op stripbeurzen zoeken naar dat ene papieren deeltje.
Den Haag. De eigenaar van de Haagse Stripshop begroet de bezoekers die op zaterdagmiddag zijn winkel betreden. Hij herkent zijn vaste klant Peter de Bruin en draait zich meteen om. Uit een lade haalt hij een stapeltje Amerikaanse superheldenstrips, waar De Bruin zich op heeft geabonneerd. De Bruin bladert wat in de bovenste strip van de stapel.
De vraag is hoe lang deze traditie nog blijft bestaan. Niet alleen verschuift de verkoop van comics (het Engelse woord wordt gebruikt om ze te onderscheiden van Europese strips) van speciaalzaken naar internetwinkels, ook is er, net als bij boeken, een digitaliseringsbeweging op gang gekomen. 2010 zou wel eens het jaar kunnen worden van de doorbraak van digitale comics.
Marvel, de grootste Amerikaanse uitgeverij van comics, bekend van Spider-Man en X-Men, probeert het voortouw te nemen. „Je hebt geen glazen bol nodig om te zien dat de jeugd steeds vaker vanaf een scherm leest in plaats van vanaf papier”, vertelt John Dokes via de telefoon. Dokes is adjunct-directeur van Marvels afdeling Online Activiteiten en Marketing. „We willen geen generatie potentiële Marvel-lezers missen.”
De verkoopcijfers van maandelijkse series in de Verenigde Staten waren vorig jaar nog even hoog als in 2008, vertelt Milton Griepp, analist van de popcultuurindustrie. Maar de trend op de lange termijn is neergaand. „Als je als uitgeverij wilt overleven, zul je op de manier moeten leveren die de lezers willen”, aldus Griepp. Niet alleen Marvel, maar ook Dark Horse, IDW en Image – qua marktaandeel de nummers drie, vier en vijf – gaan langzaam digitaal (zie inzet). Opvallende afwezige is Marvels grootste concurrent, DC Comics. Superman en Batman zijn vrijwel nergens in legale digitale vorm te bekennen. De uitgeverij wilde niet meewerken aan dit artikel, maar in een interview met Griepp zei DC-uitgever Paul Levitz vorig jaar dat hij het nut er niet van in ziet om wat digitale comics betreft in de voorhoede te zitten.
Dat er echter behoefte is aan digitale versies van superhelden, blijkt uit de piraterij waar stripboekenwinkels in de Verenigde Staten zeggen onder te lijden. Volgens Griepp zijn de nieuwste comics, die elke woensdag verschijnen, diezelfde dag al door iemand gescand en via filesharing-sites te downloaden. Dokes, van Marvel, zegt: „Voor elke soort content geldt dat je een legaal alternatief voor filesharing moet hebben. De ware fan is bereid om voor het product te betalen, zolang het voor een eerlijke prijs is en gebruiksvriendelijk.” Sinds mei 2009 heeft IDW volgens het hoofd van de afdeling ePublishing „honderdduizenden” afleveringen van hun series (vooral Transformers) verkocht via de iPhone.
Toch zal de oudere generatie comics-lezers waarschijnlijk niet massaal overstappen. Voorafgaand aan het bezoek aan de stripzaak zit Peter de Bruin (41, leest comics sinds zijn 13de) met Olav Beemer (35, lezer sinds zijn 10de) in een café op de Haagse Grote Markt. De Bruin en Beemer hebben van hun hobby (deels) hun beroep gemaakt ; beiden zijn vertaler van Amerikaanse comics.
Over de digitale comics zijn ze niet zo enthousiast. Te klein scherm, niet lekker bladeren. „Iedereen die de oude situatie gewend is, zal gedrukte comics blijven lezen”, zegt De Bruin. Beemer: „Ik zie het de komende twee generaties nog niet gebeuren dat de papieren comic verdwijnt. De lp bestaat nu ook nog.” Veel lezers zijn ook verzamelaars, een aspect dat met digitalisering verdwijnt. De Bruin: „Het heeft zijn charme om op stripbeurzen op zoek te gaan naar dat ene deeltje, om je verzameling compleet te maken.” Beemer stelt zich een weinig romantische toekomst voor de stripbeurs voor. „Heb je dan alleen nog stands met rijen USB-sticks?”
Goedkoper wordt de hobby wel. Daar waar op eBay de eerste editie van Fantastic Four uit 1961 wordt aangeboden voor bijna 6.000 dollar, is de digitale versie op de PSP te koop voor 2 dollar. Een eerste deel van X-Men uit 1963 leverde zes jaar geleden in een recordveiling nog 110.000 dollar (toen ruim 91.000 euro) op. Nu is hij online beschikbaar voor iedereen met een abonnement op de collectie van Marvel Comics Digital Unlimited.
Digitale Comics
Pc of laptop: Op marvel.com/digitalcomics zijn 7.000 afleveringen te vinden van Marvel-strips als Spider-Man, X-Men, Fantastic Four, Iron Man en de Hulk. Voor ongeveer 41 euro per jaar heb je toegang tot de hele collectie. Marvel wil niet bekendmaken hoeveel mensen lid zijn, maar is „blij met het aantal abonnees, dat groeit”. Ook beschikbaar in Nederland.
iPhone: Aanvankelijk werd elke strip als apart iPhone-programmaatje (‘app’) aangeboden. Nu zijn er drie apps die een soort comicwinkel zijn. Twee daarvan zijn beschikbaar in Nederland. Comixology heeft een bestand van 800 comics (naast Marvel-titels series van nog 28 uitgeverijen), de app van iVerse biedt ongeveer 100 comics. Voor uitgeverij IDW Publishing (Transformers, Star Trek, G.I.Joe) heeft iVerse een aparte applicatie ontwikkeld. De derde ‘comicwinkel-app’, Panelfly, is volgens diens CEO pas „over een maand” wereldwijd verkrijgbaar. Uitgeverij Dark Horse verkoopt in de iTunes-winkel losse comic-apps van Hellboy, Terminator en Star Wars.
PSP: Vorige maand heeft PlayStation voor zijn draagbare spelcomputer de dienst Digital Comics geopend. In de catalogus zijn al ruim 600 comics, van Marvel, IDW en Disney. Woordvoerder Folkert Langeveld laat weten dat de dienst „in 2010” in Nederland beschikbaar zal zijn, preciezere informatie is nog niet bekend.
Graphic.ly: Een dienst die nog in de testfase zit is Graphic.ly. Een (niet openbaar) promotiefilmpje laat zien dat Graphic.ly een heel nieuwe manier van comics lezen gaat worden. Een klik op het X-Men-personage Storm leidt je naar een Wikipedia-pagina met een biografie, of naar eerdere strips waarin zij een hoofdrol speelt. Je kunt net als bij Facebook vrienden worden met andere lezers en hen tips geven.
Waar vind je comics in Nederland
De periodiek verschijnende Amerikaanse comic staat in Nederland onder druk. Eind vorig jaar stopte uitgeverij Z-Press met de Nederlandstalige uitgave van de maandelijkse series Spider-Man en X-Men, die in reguliere boekhandels en sigarenzaken werden verkocht. Waar voorganger Juniorpress begin jaren 90 soms 5.000 exemplaren van een nummer verkocht, is dat de laatste jaren teruggevallen naar ongeveer 1.000 per maand.
De originele comics zijn alleen verkrijgbaar in speciaalzaken, waarvan er de afgelopen jaren veel zijn gesloten. Zo sluit Otwyn Kröner vanaf 1 april na 17 jaar zijn stripwinkel aan de Amsterdamse Rozengracht. Hij zal zich concentreren op zijn webwinkel Vandalcomx.com. „De kosten van een winkel zijn hoog en mijn omzetten staan flink onder druk onder andere door het slechte economisch klimaat”, laat Kröner per e-mail weten. Een afhaalpunt in Amsterdam Oost zal nog wel enkele dagen per week open zijn, zo laat hij weten.
Gepubliceerd op 13 januari 2010 in nrc.next.
Europese clichés komen terug in stripverhalen van en over Europeanen
Oostenrijker met Hitlersnor
Door Peter Teffer
Britten roken pijp , Duitsers dragen lederhosen. En Zweedse meisjes zijn altijd blond. In Europa zien we elkaar vooral in stereotypes, zo blijkt op een expositie van strips.
Rotterdam. Italianen eten altijd spaghetti, Roemenen en Bulgaren zijn gangsters en in Zweden wonen alleen blondines.
Europeanen hebben tal van (voor-) oordelen over elkaar en striptekenaars doen daar vrolijk aan mee. Dat is de insteek van de tentoonstelling Europeanen kijken naar Europeanen, die vandaag in het Belgisch Centrum voor het Beeldverhaal (BCB) in Brussel wordt geopend. De organisatie heeft honderd tekeningen verzameld die duidelijk moeten maken hoe wij Europeanen over elkaar denken.
De prenten komen uit de eigen collectie van het BCB, maar ook van musea en verzamelaars uit heel Europa.
Doorgaan met lezen “Europese clichés komen terug in stripverhalen van en over Europeanen”
Peter Teffer 