Achtergrond, nrc.next, Superhelden

Superhelden in het Nederlands nu gebundeld

Uitgeverij Nona Arte vertaalt comics voor de Nederlandse markt

In de bioscoop zijn superhelden in het afgelopen decennium een garantie voor succes gebleken. Sinds in 2000 de film X-Men verscheen, zijn er gemiddeld twee films per jaar uitgekomen die gebaseerd waren op strips van uitgeverij Marvel. De film Iron Man 2 leverde vorig jaar wereldwijd 621 miljoen dollar (474 miljoen euro) op en was in de Verenigde Staten de op twee na meest succesvolle film van het jaar. Voor dit jaar staan drie Marvel-films gepland: Thor, Captain America en X-Men: First Class.

De oorspronkelijke comics hebben het echter moeilijker. De verkoopcijfers zijn vorig jaar in de VS met ruim 5 procent teruggelopen.

Ook in Nederland heeft de superheldenstrip het moeilijk. In 2009 stopte de Nederlandse uitgeverij Z-Press met het vertalen van de maandelijkse series X-Men en Spider-Man. De verkoopcijfers bleven tegenvallen. Daarmee kwam een einde aan een reeks van dertig jaar onafgebroken vertalingen (de meeste uitgegeven door Z-Press’ voorganger Juniorpress).

Toch is er onlangs een nieuwe uitgeverij opgestaan die het aandurft om Marvel-strips te vertalen voor de Nederlandstalige markt. Nona Arte doet het anders dan haar voorgangers Z-Press en Juniorpress en publiceert in plaats van maandelijkse series met vervolgverhalen alleen gebundelde boeken, met min of meer op zichzelf staande verhalen. Nona Arte volgt daarmee enkele andere uitgeverijen van vertaalde strips, waaronder De Vliegende Hollander (Hellboy, Sin City en V for Vendetta) en Silvester Strips (Bone, Walking Dead).

Eind vorig jaar zijn er drie Marvel-bundels verschenen bij Nona Arte, dat werd opgericht door een oud-werknemer van de Italiaanse stripuitgeverij Panini (in Nederland vooral bekend van de plakplaatjes). Nona Arte geeft ook strips uit in Italië en Duitsland. De Nederlandse vertalingen worden gedaan door Peter de Bruin en Olav Beemer, die eerder al voor Juniorpress/Z-Press vertaalden.

Recensies:

Spider-Man: Kravens laatste jacht

Marvel Zombies

Avengers Disassembled

Gepubliceerd op 7 januari 2011 in nrc.next

Advertentie
Achtergrond, NRC Handelsblad, Superhelden

Einde voor Spinneman

Door Peter Teffer

Spider-Man ligt er halfdood bij. Zijn masker is gescheurd, overal sijpelt bloed uit zijn lichaam. Een toepasselijke omslag voor de laatste Nederlandstalige editie van de superheldenserie, die afgelopen maand verscheen. Na dertig jaar vrijwel onafgebroken te zijn verschenen, is het in Nederland afgelopen met de avonturen van de man die zijn krachten kreeg door een beet van een radioactieve spin.

Tussen 1966 en 1976 verschenen er al avonturen van Spinneman, de X-Mannen, de Vier Verdedigers en de Wrekers. Maar in 1979 begon uitgeverij Juniorpress met een reeks vertalingen van superheldenstrips van de Amerikaanse uitgeverij Marvel, die sindsdien vrijwel elke maand in het Nederlands verschenen. Deze uitgaven (zonder de nu knullig klinkende vertalingen van namen) waren voor veel lezers de eerste kennismaking met superhelden-comics, te koop in boekhandel, sigarenwinkel en supermarkt. De originele Amerikaanse edities kochten ze later in stripspeciaalzaken. Toch bleven veel lezers de Nederlandstalige comics kopen. Uit verzamelwoede, nostalgie en vooral vanwege de community avant la lettre waar lezers van Juniorpress toe hoorden. De Juniorpress-edities kenden een levendige brievenrubriek, waarin lezers filosofeerden over de diepere betekenis van de rassenhaat tegen mutanten, twistten over de vraag of tekenaar Bill Sienkiewicz belabberd of briljant was en vertalers wezen op opmerkelijke vertalingen. Een van de vertalers maakte zich bij de lezers onsterfelijk door het poëtische „So be it” te verbasteren tot „Mij best”. Drie jaar geleden leek er een einde te komen aan de superheldencomics in Nederland. Juniorpress zag er geen heil meer in. De populairste helden werd gered door uitgeverij Z-Press. Tijdelijk.

Want hoewel Marvel sinds 2000 in de bios succes na succes scoort, heeft zich dat niet vertaald naar extra lezers. „De economische crisis doet momenteel de verkochte oplages nog verder dalen”, zegt uitgever Robert van Ginhoven van Z-Press op het internetforum weeklydose.com. Maar… Spider-Man-vertaler Olav Beemer schrijft op hetzelfde forum dat „iemand met hart voor de Nederlandse superheldencomics” een doorstart onderzoekt. Superhelden zijn taai.

Gepubliceerd op 1 december 2009 in NRC Handelsblad.