Rotterdam, 20 dec. Opnieuw een ‘weglopertje’ van WikiLeaks-oprichter Julian Assange. Nadat hij twee maanden geleden vragen van CNN over zijn seksuele verhouding met twee Zweedse vrouwen weigerde te beantwoorden, ging deze keer de Amerikaanse journalist Jim Sciutto van tv-zender ABC te ver. Als de interviewer zijn vraag inleidt met een gedetailleerde beschrijving – „er zou gesproken zijn van gedwongen haar benen spreiden, haar vasthouden zodat ze niet kon bewegen” – loopt Assange weg. „Kom op zeg, kom op. Sorry.” Sciutto probeert het nog goed te maken, maar Assange roept hem alleen nog na: „tabloid schmuck” – eikel van de boulevardpers.
De meeste vragen beantwoordt Assange echter geduldig, in een zorgvuldige poging om de publieke opinie weer aan zijn kant te krijgen. Na zijn vrijlating uit een Londense cel vorige week is Assange op vele internationale nieuwszenders geweest om uit te leggen dat de beschuldigingen van verkrachting en molest en het Zweedse uitleveringsverzoek aan het Verenigd Koninkrijk deel uit maken van een „tot nu toe zeer succesvolle lastercampagne”. Dat de zaak speelt op het moment dat WikiLeaks geheime Amerikaanse diplomatieke post publiceert, is volgens Assange geen toeval. Regelmatig herhaalt hij dat eentiende van alle websites met het woord ‘verkrachting’ ook zijn naam meldt. Ook laat hij niet na om bij elk interview te melden dat tot nu toe geen enkele officiële aanklacht is geformuleerd.
Afgelopen zaterdag publiceerde de Britse krant The Guardian een reconstructie van de ontmoetingen van Assange met de twee Zweedse vrouwen, op basis van een gelekt politierapport. Met één vrouw zou hij hebben geprobeerd condoomloze seks te hebben terwijl zij nog sliep. In een interview met de Spaanse krant El País vandaag zegt Assange dat The Guardian „slechts een kant van het verhaal vertelt” en noemt het artikel „het nieuwste onderdeel van de lastercampagne”. Pikant is dat de reconstructie is geschreven door journalist Nick Davies, die veel contact met Assange onderhield en de samenwerking van zijn krant met WikiLeaks opzette.
In El País vertelt Assange over zijn negen dagen in de cel in Londen. Hij werd drie keer overgeplaatst en kreeg briefjes onder zijn deur geschoven van nieuwsgierigen. „Een officier schreef: ‘Ik heb twee helden: Martin Luther King en u.’” Hij las Kankerpaviljoen van Aleksandr Solzjenitsyn en schreef analyses over WikiLeaks.
Die organisatie wordt het werken steeds moeilijker gemaakt. Dit weekeinde sloot Bank of America zich aan bij financiële instellingen die donaties aan de klokkenluiderssite niet langer toestaan. Eerder stopten MasterCard, Visa en Paypal de samenwerking. Via Twitter roept WikiLeaks ertoe op dat „iedereen die van vrijheid houdt, zijn rekening bij Bank of America opheft”.
De VS onderzoeken hoe zij nieuwe onthullingen van WikiLeaks kunnen voorkomen. De vraag waar justitie in de VS zich op richt is of Assange de Amerikaanse militair Bradley Manning heeft aangemoedigd om staatsgeheimen te lekken. „Als [Assange] heeft samengezworen met een lid van de Amerikaanse krijgsmacht, dan is dat fundamenteel wat anders” dan een klokkenluider die een journalist informatie geeft, aldus de Amerikaanse vicepresident Joe Biden dit weekeinde bij het programma Meet the Press. Desgevraagd zei Biden dat Assange eerder een „high tech terorrist” is dan een Daniel Ellsberg, die in 1971 de Pentagon Papers over de Vietnamoorlog lekte. In al zijn mediaoptredens de afgelopen dagen is het dan ook niet voor niets dat Assange waar hij kan zichzelf „journalist” noemt.
Peter Teffer
Gepubliceerd op 20 december 2010 in NRC Handelsblad
Peter Teffer 