onderzoeksjournalist
Justitie in de VS aast op persoonsgegevens van WikiLeaks-medewerkers. De webdienst Twitter werkt daar niet zomaar aan mee.
Rotterdam, 10 dec. Het is voor Amerikanen geen gemakkelijke naam. Toch is het onzorgvuldig van het Amerikaanse ministerie van Justitie dat het Rop Gonggrijp in een gerechtelijk bevel verkeerd heeft gespeld. „In een geval als dit zou je verwachten dat ze de spelling van mijn achternaam controleren”, schrijft de Nederlandse hacker op zijn weblog.
Rotterdam, 20 dec. Opnieuw een ‘weglopertje’ van WikiLeaks-oprichter Julian Assange. Nadat hij twee maanden geleden vragen van CNN over zijn seksuele verhouding met twee Zweedse vrouwen weigerde te beantwoorden, ging deze keer de Amerikaanse journalist Jim Sciutto van tv-zender ABC te ver. Als de interviewer zijn vraag inleidt met een gedetailleerde beschrijving – „er zou gesproken zijn van gedwongen haar benen spreiden, haar vasthouden zodat ze niet kon bewegen” – loopt Assange weg. „Kom op zeg, kom op. Sorry.” Sciutto probeert het nog goed te maken, maar Assange roept hem alleen nog na: „tabloid schmuck” – eikel van de boulevardpers.
De meeste vragen beantwoordt Assange echter geduldig, in een zorgvuldige poging om de publieke opinie weer aan zijn kant te krijgen. Na zijn vrijlating uit een Londense cel vorige week is Assange op vele internationale nieuwszenders geweest om uit te leggen dat de beschuldigingen van verkrachting en molest en het Zweedse uitleveringsverzoek aan het Verenigd Koninkrijk deel uit maken van een „tot nu toe zeer succesvolle lastercampagne”. Dat de zaak speelt op het moment dat WikiLeaks geheime Amerikaanse diplomatieke post publiceert, is volgens Assange geen toeval. Regelmatig herhaalt hij dat eentiende van alle websites met het woord ‘verkrachting’ ook zijn naam meldt. Ook laat hij niet na om bij elk interview te melden dat tot nu toe geen enkele officiële aanklacht is geformuleerd.
Afgelopen zaterdag publiceerde de Britse krant The Guardian een reconstructie van de ontmoetingen van Assange met de twee Zweedse vrouwen, op basis van een gelekt politierapport. Met één vrouw zou hij hebben geprobeerd condoomloze seks te hebben terwijl zij nog sliep. In een interview met de Spaanse krant El País vandaag zegt Assange dat The Guardian „slechts een kant van het verhaal vertelt” en noemt het artikel „het nieuwste onderdeel van de lastercampagne”. Pikant is dat de reconstructie is geschreven door journalist Nick Davies, die veel contact met Assange onderhield en de samenwerking van zijn krant met WikiLeaks opzette.
In El País vertelt Assange over zijn negen dagen in de cel in Londen. Hij werd drie keer overgeplaatst en kreeg briefjes onder zijn deur geschoven van nieuwsgierigen. „Een officier schreef: ‘Ik heb twee helden: Martin Luther King en u.’” Hij las Kankerpaviljoen van Aleksandr Solzjenitsyn en schreef analyses over WikiLeaks.
Die organisatie wordt het werken steeds moeilijker gemaakt. Dit weekeinde sloot Bank of America zich aan bij financiële instellingen die donaties aan de klokkenluiderssite niet langer toestaan. Eerder stopten MasterCard, Visa en Paypal de samenwerking. Via Twitter roept WikiLeaks ertoe op dat „iedereen die van vrijheid houdt, zijn rekening bij Bank of America opheft”.
De VS onderzoeken hoe zij nieuwe onthullingen van WikiLeaks kunnen voorkomen. De vraag waar justitie in de VS zich op richt is of Assange de Amerikaanse militair Bradley Manning heeft aangemoedigd om staatsgeheimen te lekken. „Als [Assange] heeft samengezworen met een lid van de Amerikaanse krijgsmacht, dan is dat fundamenteel wat anders” dan een klokkenluider die een journalist informatie geeft, aldus de Amerikaanse vicepresident Joe Biden dit weekeinde bij het programma Meet the Press. Desgevraagd zei Biden dat Assange eerder een „high tech terorrist” is dan een Daniel Ellsberg, die in 1971 de Pentagon Papers over de Vietnamoorlog lekte. In al zijn mediaoptredens de afgelopen dagen is het dan ook niet voor niets dat Assange waar hij kan zichzelf „journalist” noemt.
Peter Teffer
Gepubliceerd op 20 december 2010 in NRC Handelsblad
Wie internet aan banden wil leggen, moet internet vrezen. Sites zijn makkelijk plat te leggen. „Acties moeten kort en krachtig zijn”, weet de 16-jarige B.
Rotterdam, 15 dec. Een van de Nederlanders die hebben meegedaan aan de cyberaanvallen namens Anonymous „kreeg het wel even benauwd” toen hij hoorde dat twee jongens waren opgepakt voor het tijdelijk platleggen van websites. Toch ziet de 16-jarige scholier uit Rotterdam, die alleen met zijn voorletter B in de krant wil, geen reden waarom juist hij zou moeten vrezen voor arrestatie.
Het is ook moeilijk voor te stellen dat een aantal klikken op de computer kan leiden tot een tijd in een cel zitten. Het platleggen van een site voelt „onwerkelijk”. En „het geeft een gevoel van macht”.
In Nederland zijn twee mannen aangehouden wegens digitale aanvallen op websites. Begrijpelijk, zegt John Perry Barlow. Belangrijker is dat WikiLeaks blijft functioneren.
Minder dan 140 tekens had John Perry Barlow nodig om een groep online activisten te inspireren om cyberaanvallen te plegen die de websites van onder meer MasterCard, Visa en Paypal urenlang onbereikbaar maakten. „De eerste serieuze informatieoorlog is begonnen. Het slagveld is WikiLeaks. Jullie zijn de troepen.” Zijn bericht op Twitter is sinds hij dat begin december verstuurde, talloze keren herhaald.
Succes WikiLeaks kwam via papieren media
Rotterdam, 10 dec. Julian Assange kondigde het in april dit jaar al aan. De oprichter van website WikiLeaks vertelde in een telefoongesprek met deze krant dat belangrijke geheime documenten die op de site werden geplaatst, vaak niet door de mainstream media worden opgepikt. Natuurlijk, The New York Times, The Christian Science Monitor en The Guardian hadden allemaal wel eens verwezen naar documenten die op WikiLeaks waren gezet. Maar over het algemeen viel de media-aandacht tegen. Dat moest anders.
Acht maanden later kent iedereen de site. Hoe is de mediastrategie van WikiLeaks in de afgelopen jaren veranderd?
Doorgaan met lezen “Hoe is de mediastrategie van WikiLeaks in de afgelopen jaren veranderd?”
Digitale activisten leggen de websites van Visa en MasterCard plat, uit wraak voor het beëindigen van samenwerking met WikiLeaks.
„CURRENT TARGET: WWW.VISA.COM :: WEAPONS (…) FIRE FIRE FIRE!!!”
Oorlogszuchtige taal was er vannacht te lezen op microblogsite Twitter, met vervelende gevolgen voor de sites van creditcardmaatschappijen MasterCard en Visa. De sites waren gisteren uren uit de lucht, nadat cyberactivisten met virtuele wapens de aanval hadden geopend op de „vijanden” van klokkenluiderswebsite WikiLeaks. MasterCard en Visa besloten eerder deze week geen betalingen meer te verwerken die bestemd waren voor WikiLeaks, dat sinds enkele weken geheime Amerikaanse diplomatieke post publiceert. De sites mastercard.com en visa.com waren vanmiddag opnieuw onbereikbaar.
WikiLeaks wordt financieel in het nauw gedreven. Sympathisanten vechten terug. Met aanvallen op sites van banken en instituties. Of met een kopie van de site online.
Rotterdam, 8 dec. ‘Help WikiLeaks om regeringen open te houden.’ De oproep staat prominent op de klokkenluiderswebsite, maar de mogelijkheden voor potentiële donateurs worden steeds beperkter. Sinds gisteren staan creditcardmaatschappijen MasterCard en Visa betalingen aan WikiLeaks niet meer toe. Eerder sloten PayPal en Swiss PostFinance WikiLeaks-rekeningen. Het is niet bekend over hoeveel fondsen de website nog kan beschikken. Volgens advocaten van Assange staan er tienduizenden euro’s op zijn bevroren Zwitserse rekening. Enkele maanden geleden zei Assange volgens The Wall Street Journal dat in totaal een miljoen dollar (750.000 euro) was opgehaald.
WikiLeaks-sympathisanten zijn afgelopen dagen ook begonnen met cyberaanvallen tegen websites van „vijanden” van WikiLeaks. Activisten van de informele internetgroep Anonymous legden de sites tijdelijk plat van Mastercard, PayPal, PostFinance. Ook de website van de Zweedse openbaar aanklager werd getroffen door massaal bezoek. Het is de vraag of deze steun WikiLeaks ook helpt: cyberaanvallen zijn bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk verboden.
Minder omstreden is de door WikiLeaks georganiseerde actie om massaal de inhoud van de site te kopiëren. Als de hoofdsite wikileaks.ch uitvalt, kunnen mensen die de gelekte documenten willen lezen nog terecht op ruim duizend andere sites, zogeheten mirrors.
Een van de beheerders van zo’n mirror is Yoerin Stornebrink (27) uit Bergen op Zoom. „Ik zocht naar een manier om ze te steunen. Geld geven is ook weer zo makkelijk, ik wilde echt iets doen.” Voor Stornebrink, die werkt in de IT-sector, was het opzetten van de mirrorsite vrij simpel. „WikiLeaks zorgt er zelf voor dat de mirror wordt ververst. Je geeft je wel volledig aan hen over. Maar ik heb groot vertrouwen dat ze niet te ver gaan”, aldus Stornebrink.
Ook programmeur Jeroen Nijhof uit Baarn geeft WikiLeaks het voordeel van de twijfel. „Ik sta achter hun doel: openheid en transparantie”, aldus Nijhof (30). „Ik kan niet alles doornemen, maar vertrouw op WikiLeaks. Het zijn geen domme jongens.”
WikiLeaks is de afgelopen tijd overigens zelf ook het slachtoffer geweest van cyberaanvallen. Dat zou ook bij een mirrorsite kunnen gebeuren. Provider EveryDNS beheert WikiLeaks niet langer, omdat de aanvallen op de site ook de bereikbaarheid van andere klanten aantastte. „Maar voor elke mirror die je plat krijgt, komen er tien bij”, aldus Diederik, die niet met zijn achternaam in de krant wil.
Via e-mail laat mirrorhouder Laurens de Koning (29) weten: „In feite is dit het begin van een ‘digitale informatieoorlog’ waarin de grootste groep aan het langste eind trekt. In dit geval zijn dat de voorstanders van WikiLeaks.”
Stornebrink: „Dit is een mooie kans om te laten zien wat de internetgemeenschap kan doen. Het internet is niet te onderdrukken.”
De mirrors bevatten alleen de documenten die door WikiLeaks zijn geopenbaard, tot vanochtend 1.060 stuks. Maar er zwerft op het net ook het bestand ‘insurance.aes256’ rond, met alle 250.000 ongeredigeerde diplomatieke berichten. De sleutel daarvan wordt verstuurd als Assange iets zou overkomen.
Gepubliceerd op 8 december 2010 in NRC Handelsblad
Ondanks cyberaanvallen, weigerende providers en druk van autoriteiten, blijft informatie van WikiLeaks online. Internet is in principe niet te dichten.
Rotterdam, 6 dec. Een tientallen centimeters dikke stalen deur, twee dieselmotoren uit een onderzeeër en een decor uit een James Bond-film maken een overtuigende indruk: klokkenluiderswebsite WikiLeaks kan zelfs een nucleaire aanval weerstaan. Sinds enkele dagen maakt de website weer gebruik van de Zweedse internetprovider Bahnhof, die data opslaat in de ondergrondse bunker ‘Pionen’, een restant uit de Koude Oorlog. Verscholen onder dertig meter rots zijn de servers van Bahnhof zelfs beschermd tegen een kernbom, beweert directeur Jon Karlung in een opname van een rondleiding op internet. „En anders krijgen ze hun geld terug”, aldus Karlung.
Een fysieke aanval op de computers waar WikiLeaks zijn geheime documenten opslaat, is echter niet waar de klokkenluiders voor hoeven te vrezen. Het gevaar komt vooral uit juridische hoek en van virtuele aanvallen. De afgelopen dagen heeft de site veel weerstaan, maar ook veel steun gekregen.
De voorlopig belangrijkste tegenslag kwam dit weekeinde. Online betalingsdienst PayPal blokkeerde de rekening van WikiLeaks. De website zou, in strijd met de voorwaarden van PayPal, „illegale activiteiten aanmoedigen of faciliteren”. WikiLeaks is afhankelijk van donaties en hoewel alternatieven voorhanden zijn, kreeg het de meeste gelden via PayPal. Volgens WikiLeaks is PayPal „gezwicht voor Amerikaanse druk”, zoals eerder vorige week Amazon. Woensdag stopte deze uitgever met het beheren van WikiLeaks, een beslissing die werd geprezen door de Amerikaanse senator Liebermann, die andere bedrijven opriep ook de samenwerking met WikiLeaks te staken. Ook de Franse server is sinds gisteren offline, na kritiek van de Franse minister van Industrie Eric Besson.
Ook is WikiLeaks herhaaldelijk het slachtoffer van cyberaanvallen. Onbekenden bestoken de servers van de klokkenluiderssite met zogeheten Distributed Denial of Service-aanvallen. Bij een DDoS-aanval wordt een grote groep computers ingeschakeld om tegelijkertijd een website op te vragen, net zo vaak tot die onder de druk bezwijkt. Vaak worden hiervoor andere computers gebruikt zonder dat eigenaren het door hebben. De oorsprong van een DDoS-aanval is moeilijk te herleiden.
Sommige sympathisanten van WikiLeaks hebben echter dezelfde methoden tot hun beschikking. Technologiesite ZDNet meldt vandaag dat het blog van PayPal is getroffen door een DDos-aanval, na een oproep tot een wraakactie van de internetgroep Anonymous.
Het meest behulpzaam voor WikiLeaks zijn de honderden kopieën die sinds kort opduiken. Naast het Zwiterse domein wikileaks.ch zijn de diplomatieke stukken ook te lezen op ruim tweehonderd andere websites, zogeheten mirrors. Zo blijven de ambtsberichten beschikbaar, ook als de originele site wordt uitgeschakeld.
Hiermee maakt WikiLeaks succesvol gebruik van de belangrijkste eigenschap van het internet: het decentrale karakter ervan. Ironisch genoeg is het decentrale karakter ontworpen in opdracht van het Amerikaanse ministerie van Defensie. De Amerikanen moeten nu een manier vinden om hun eigen ontwerp te slim af te zijn.
‘Honderden doodsbedreigingen’
Naast een digitale jacht op de informatie die via WikiLeaks verschijnt, is er ook een fysieke jacht op zijn hoofdredacteur en boegbeeld, de Australiër Julian Assange. Assange verblijft momenteel ergens in Groot-Brittannië. In een chatinterview met de Spaanse krant El Pais zei Assange dat „honderden doodsbedreigingen” zijn geuit richting hem, zijn advocaten en zijn kinderen. Tegen een oud-campagnemedewerker van de Canadese premier, die op tv suggereerde dat Assange zou moeten worden vermoord, is een aanklacht ingediend, meldt The Vancouver Sun. Een suggestie van Sarah Palin wordt door WikiLeaks minder serieus genomen, blijkt uit een Twitterbericht: „Sarah Palin wil Julian laten opjagen als Osama bin Laden – dus hij is zeker tien jaar veilig.”
Gepubliceerd op 6 december 2010 in NRC Handelsblad
Eén Amerikaanse militair is mogelijk verantwoordelijk voor het lekken van meer dan 700.000 geheime militaire documenten en diplomatieke berichten.
Rotterdam, 29 nov. Niemand weet met zekerheid wie de ruim 250.000 diplomatieke stukken heeft doorgespeeld die de klokkenluiderswebsite WikiLeaks sinds gisteren online probeert te zetten. Tot nu toe wordt steeds één naam genoemd: de Amerikaanse militair Bradley Manning.
Mogelijk is Manning de bron van alle grote successen van WikiLeaks dit jaar: de videobeelden van een helikopteraanval in Bagdad, de ruim 90.000 papieren over de oorlog in Afghanistan, de 400.000 Irak-documenten én misschien ook het lek van gisteren.
Doorgaan met lezen “Ontevreden soldaat Bradley Manning wilde openheid”
Julian Assange (1971) is het gezicht geworden van WikiLeaks. Dat eiste zijn tol. Hij raakte in opspraak en wordt mogelijk aangeklaagd voor verkrachting.
Rotterdam .Julian Assange, hoofdredacteur van klokkenluiderswebsite WikiLeaks, wordt misschien toch aangeklaagd voor verkrachting, waar een vrouw hem van beschuldigt. Een andere vrouw beschuldigt hem van molest. Het Zweedse OM maakte deze week bekend de zaak te heropenen. Maar op internet is Assange al veroordeeld, vindt hijzelf. Honderdduizenden websites vermelden zijn naam in combinatie met het woord verkrachting. „De schade die de aanklager mij en WikiLeaks heeft aangedaan is enorm”, zei Assange vrijdag in de Zweedse krant Aftonbladet.
WikiLeaks, dat ruim drie jaar geleden begon met het openbaar maken van geheime documenten en eind juli 92.000 geheime Afghanistanstukken openbaarde, was tot voor kort een organisatie zonder gezicht. Sinds deze zomer wordt de site vertegenwoordigd door Julian Assange. Hij reisde de afgelopen maanden de wereld rond om persconferenties en interviews te geven.
Doorgaan met lezen “Profiel Julian Assange, beschermheer van klokkenluiders”
Peter Teffer 